Astma u ciężarnych. Jakie leczenie jest bezpieczne?
Kobiety chore na astmę, zachodzą w ciążę i rodzą zdrowe dzieci. Wiemy jednak, że ciąża u osoby chorej na astmę wiąże się z określonymi problemami i zagrożeniami. Dlatego warto zastanowić się, jak przebiega astma oskrzelowa u kobiety ciężarnej, czyli jakie należy stosować leczenie zapobiegawcze w ciąży, jakie leczenie farmakologiczne, i wreszcie jak można postępować przy zaostrzeniach astmy oskrzelowej u kobiet w ciąży. To wszystko powinno również umożliwić kobiecie przygotowanie do bezpiecznego i udanego porodu.
Po pierwsze trzeba powiedzieć, że nie ma żadnych przeciwwskazań, aby kobiety chore na astmę zachodziły w ciążę. Te kobiety rodzą zdrowe dzieci, ale pod warunkiem właściwego sposobu kontroli astmy oskrzelowej. Ciąża ma wpływ na przebieg astmy u około 1/3 chorych na astmę. Może nawet dojść do pogorszenia choroby, do zaostrzenia, ale pozostałe 2/3 to będzie albo taki sam stan choroby, jak przed ciążą, albo nawet pewna poprawa. Jest bardzo istotne, żeby już przed ciążą albo na początku ciąży, doprowadzić do dobrej kontroli astmy. Musimy zadbać o środowisko kobiety ciężarnej. Należy zdecydowanie unikać narażenia na dym tytoniowy, ponieważ on pogarsza stan choroby, pogarsza również odpowiedź na leczenie. Należy unikać innych czynników zaostrzających astmę, szczególnie alergenów, które mogą wywołać pogorszenie u osoby uczulonej. Należy unikać jakiś dramatycznych działań, na przykład stosowania restrykcyjnych diet u osób z alergiami pokarmowymi, bo wiemy że nie są one w ciąży konieczne i mogą doprowadzić do niekorzystnych efektów, jeśli chodzi o odżywienie płodu.
Jak powinna być leczona kobieta w ciąży? Można powiedzieć, że należy ją leczyć jak dotychczas, tak jak była leczona przed ciążą, a więc powinna utrzymywać systematyczne leczenie przeciwzapalne i tak jak zawsze w przypadku astmy, leczeniem pierwszego rzędu są wziewne glikokortykosteroidy. Jeżeli chora przyjmuje te leki systematycznie, przyjmuje je zgodnie z zaleceniami lekarza, można powiedzieć, że one są bezpieczne. Przede wszystkim są bezpieczne dla płodu z tego względu, że nie ingerują w jego rozwój, ale również podnoszą bezpieczeństwo płodu. Jeżeli astma matki jest stabilna, dobrze kontrolowana stabilna astma oskrzelowa, to wówczas nie dochodzi do zaostrzeń choroby. Zatem nie dochodzi do sytuacji potencjalnego zagrożenia, jakim może być niedotlenienie płodu. Niestety częstym błędem, jest fakt przerywania leczenia lub zmniejszania dawek leków, samowolne zmniejszanie dawek leków przez kobiety ciężarne, właśnie z obawy przed skutkami ubocznymi. Więc warto jeszcze raz powtórzyć, że w ciąży należy przyjmować leki tak samo, jak przed ciążą, i należy przyjmować je systematycznie. To zapewnia również prawidłowy rozwój ciąży. Większość leków, podobnie jak glikokortykosteroidy, również inne leki stosowane w ciąży są bezpieczne. Leki rozkurczające oskrzela, także te stosowane doustnie, to bardzo indywidualne postępowanie, które należy przedyskutować ze swoim ze swoim lekarzem. Natomiast ważne jest, żeby konsekwentnie trzymać i się tego uzgodnionego planu od momentu podjęcia decyzji, do momentu rozwiązania.
Warto wiedzieć, że u niektórych kobiet ryzyko zaostrzenia choroby może być większe, a zatem trzeba się przygotować na to, że jeżeli dojdzie do nagłego pogorszenia choroby, to należy sięgnąć po leki doraźne. I tutaj najlepiej jest poradzić się lekarza lub być bezpośrednio w kontakcie z lekarzem. W tej sytuacji lekarz może nawet zalecić stosowanie glikokortykosteroidów doustnych, które stosowane krótkotrwale prowadzą do znacznej poprawy czynności oddechowej, a nie będą niekorzystnie oddziaływały na rozwój płodu.
Więc pamiętajmy, że wziewne glikokortykosteroidy, leki przeciwastmatyczne stosowane przez matkę nie zaszkodzą dziecku w łonie. Natomiast ich odstawienie może dziecku zaszkodzić.
Ważne jest żeby kobieta ciężarna, chorująca na astmę, była pod stałą kontrolą lekarską. Uważamy, że taka kobieta powinna być u lekarza specjalisty, co najmniej raz w miesiącu. Pozwoli to na ocenę przebiegu choroby i ewentualną modyfikację leków, dzięki temu uniknie się ryzyka zaostrzeń astmy oskrzelowej, które wymagają często stosowania dodatkowego leczenia.
Jeżeli już ciąża zbliża się ku końcowi, ku rozwiązaniu, należy pomyśleć o porodzie. I to myślenie powinno polegać na tym, żeby ustabilizować przebieg choroby. Więc warto odwiedzić wówczas lekarza, żeby sprawdził czy pacjentka przyjmuje właściwe leczenie. Jeżeli tak, należy je przyjmować do chwili porodu. Z reguły sam poród i okres poporodowy nie wiąże się z jakimś szczególnym zagrożeniem dla matki z astmą oskrzelową, ani ze szczególnym zaostrzeniem tej choroby. Tak więc, podsumowując, choć ciąża ma wpływ na przebieg astmy, to astma właściwie leczona nie zwiększa zagrożenia ani dla matki, ani dla dziecka. Najważniejsze jest regularne leczenie astmy i nieobniżanie, nieredukowanie, czy nieprzerywanie właściwego leczenia.
Kobieta ciężarna, chora na astmę, powinna być częściej kontrolowana przez lekarza, który może modyfikować leczenie, i powiedzmy to że, przy właściwym leczeniu chora na astmę, nie powinna obawiać się porodu, ani żadnych innych zagrożeń związanych z samą chorobą.
